Zuiderwaterlinie wielen

Foto: Luchtopname van de vesting Heusden, belangrijk onderdeel van de Zuiderwaterlinie. Bron: Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Beeldbank, HSD00043.

In de Elshoutse Zeedijk bevinden zich twee sluizen: de Bovenlandse sluis en de Oudheusdense Sluis. Deze sluizen dateren van de negentiende eeuw, maar beide kennen een oudere voorganger. Daarop wijst het gecombineerd gebruik van machinaal vervaardigde baksteen en de veel oudere IJsselsteentjes. De sluizen werden gebruikt om bij dreigend militair gevaar het gebied rond Heusden onder water te zetten. Op het moment dat de inlaat- of inundatiesluis bij Hedikhuizen werd opengezet om het gebied rond Heusden te inunderen, gingen de deuren van de Bovenlandse en de Oudheusdense sluis dicht om het water in de inundatiekom te houden. De sluizen hadden naast een waterkerende ook een uitwaterende functie. Door de sluis open te zetten, kon het verzamelde water weer worden geloosd.

De naam van de Bovenlandse sluis verwijst vermoedelijk naar het Bovenland van Heusden, waartoe vanouds de plaatsen Engelen, Vlijmen, Hedikhuizen, Onsenoort, Herpt, Oudheusden, Elshout en Hulten gerekend worden. De Oudheusdense sluis is een dubbele duikersluis en heeft daarom twee kokers met gemetselde wanden en tongewelven. Beide sluizen wachten op een grondige restauratie.

Meer weten?
Zuiderwaterlinie
Inundatiesluis