Joodse begraafplaats

Foto: De synagoge aan de Breestraat in Heusden, foto uit 1928. Bron: Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Beeldbank, HSD06717.

Hoewel de stad Heusden al veel eerder joodse inwoners telde, was er in de vesting vanaf 1838 een zelfstandige joodse kerkelijke gemeenschap, geleid door twee kerkmeesters. Een van hun taken was om bij een sterfgeval regelingen te treffen voor een tijdige en waardige begrafenis. Omdat men niet over een eigen begraafplaats beschikte, werd voor het begraven van overledenen aanvankelijk uitgeweken naar Vught. De kosten hiervoor waren door de grote afstand aanzienlijk. Vier uur heen en vier uur terug was geen uitzondering, en bovendien was Vught door hoge waterstanden gedurende een deel van het jaar moeilijk bereikbaar.

Een lang gekoesterde wens, een eigen begraafplaats, ging in 1847 eindelijk in vervulling. Het gemeentebestuur van Heusden stelde een stukje grond ter beschikking, het zogeheten ‘stadsweike’. Enkele jaren later werd het eigendom van de joodse gemeente. Er bevinden zich op het kerkhof zeventien zerken met opschriften in het Nederlands en Hebreeuws. Ruwweg dateren ze uit de periode tussen 1870 en 1920. Opvallend zijn de drie naast elkaar geplaatste hardstenen paaltjes met afgeronde top en een J in een cirkel. De functie hiervan is onbekend. Tegenwoordig zorgt de gemeentelijke overheid voor het onderhoud van de begraafplaats.

Vanaf 1870 was er in Heusden een synagoge in de Breestraat, nabij het stadhuis. Toen in de nacht van 4 op 5 november 1944 de toren van het oude stadhuis door de Duitsers werd opgeblazen, raakte ook de synagoge onherstelbaar beschadigd. Aan het gebouw, dat werd gesloopt, herinnert nog de Synagogestraat.

Meer weten?
Joodse begraafplaats