Grote of Sint-Catharinakerk

Foto: Een vooroorlogse opname van de Grote of Catharijnekerk. Bron: Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Beeldbank, HSD03466.

In de middeleeuwen was dit de parochiekerk van Heusden. De oudste nog aanwezige bouwfases dateren vermoedelijk van de tweede helft van de dertiende eeuw. De kerk was, evenals bijvoorbeeld het convent in de Zustersteeg, gewijd aan de patroonheilige van de stad: Sint-Catharina. Halverwege de veertiende eeuw werd aan de kerk een kapittel verbonden van vijf kanunniken.

Bij de Reformatie ging de kerk over in protestantse handen. In 1579 vond een Beeldenstorm plaats, waarbij beelden en andere voorwerpen uit de kerk werden verwijderd. Bekende predikanten uit de eerste jaren van de Nederduits Gereformeerde gemeente zijn Johannes Grevius (1610-1618) en Gisbertus Voetius (1617-1634). Ter herinnering aan de laatste is naast de ingang van de kerk een gedenksteen aangebracht.

In het koor van de kerk bevindt zich het indrukwekkende praalgraf van baron Van Friesheim, die in de eerste helft van de achttiende eeuw gouverneur van Heusden was. Het monument is van de hand van de bekende beeldhouwer Xavery.

Op 5 november 1944 – in dezelfde nacht waarin zich de Stadhuisramp voltrok – werd de kerk grotendeels verwoest, toen de toren en de westzijde werden opgeblazen door het terugtrekkende Duitse leger. In de jaren vijftig is de kerk op sobere wijze gerestaureerd, zonder toren. De omtrek van de vroegere fundamenten is in de bestrating nog zichtbaar.

Meer weten?
Hervormde Gemeente Heusden
Johannes Grevius
Gisbertus Voetius