Gouverneurshuis

Foto: Een oude ansichtkaart van het grafmonument van baron Johan Theodoor van Friesheim in de Grote Kerk van Heusden. Bron: Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Beeldbank, HSD03492.

Dit pand, waarvan de oorsprong en geschiedenis grotendeels onbekend is, staat bekend als het Gouverneurshuis. Het biedt sinds 1985 onderdak aan het gelijknamige museum. De benaming ‘Gouverneurshuis’ verwijst ondubbelzinnig naar baron Johan Theodoor van Friesheim, gouverneur of militaire opperbevelhebber van Heusden die het pand in de eerste helft van de achttiende eeuw enige tijd bewoonde. Voor een bedrag van 350 gulden verwierf hij het in 1713 van substituut-drost Bernardus Middelkoop. Enkele jaren na het overlijden van Van Friesheim in 1733 verkochten diens erfgenamen het pand aan de Heusdense predikant Ernst Probsting, die er 750 gulden voor betaalde. Het gebouw werd toen omschreven als ‘een schoon, wel doortimmert huijs, met zijn stallinge, tuijn en erven daar aan, met eenen vrijen uitgangh daar achter op de Demer kade, met alle het geene daar inne aart- en nagelvast is, […] staande ende gelegen binnen dezer stede Heusden, achter de Groote Kerk’.

Van Friesheim zal zijn Heusdense woning maar sporadisch bewoond hebben, aangezien hij veel en regelmatig in Den Haag verbleef. Dat zijn band met Heusden toch hecht was, blijkt wel uit het feit dat hij de Heusdense kerk verkoos als zijn laatste rustplaats. In het koor van de kerk bevindt zich een imposant grafmonument, maar zijn lichaam rust onder een grote grafplaat elders in het koor. Al in 1719 had Van Friesheim daar een grafkelder verworven, op een prominente en dus hoogst gewilde plaats.

Meer weten?
Museum Het Gouverneurshuis