Schans Doeveren

Foto: Anonieme tekening van ‘Het huijs Nieuwenroy in de Meierij van ’s Hartogenbosch anno 1652’. Bron: Universiteit van Tilburg, Brabant-Collectie.

Van de Schans bij Doeveren is sinds ongeveer een eeuw vrijwel niets meer te zien. Al veel langer geldt dat voor het kasteeltje Nijenrode of Nieuwenrooij, dat reeds in de vijftiende eeuw in deze omgeving heeft gestaan. Blijkens een gedetailleerde kaart uit 1775 moet dit Nieuwenrooij, dat toen al niet meer bestond, buitendijks gezocht worden: ten zuidoosten van de Doeverense Schans, in het weiland tussen de Blaasbalgweg en de Zeedijk. Dit lijkt een merkwaardige plaats voor een kasteel, maar bedacht dient te worden dat de Zeedijk pas in de tweede helft van de vijftiende eeuw, toen na de Sint-Elisabethsvloed in deze omgeving de dijken verbeterd werden, zijn definitieve vorm kreeg.

Kasteel Nieuwenrooij is vermoedelijk vernoemd naar heer Gijsbrecht van Nijenrode, wiens kernbezit bij Breukelen gelegen was. Nadat het Land van Heusden in 1357 deel ging uitmaken van het graafschap Holland, vestigden zich in deze contreien verschillende edellieden uit het noorden. Ten onrechte wordt veelal aangenomen dat een kasteel met de naam Nieuwenrooij zich in het dorp Oudheusden bevond. Dit hardnekkige misverstand bestaat al sinds de achttiende eeuw. Oudheusden kent wel een ander kasteel.

Meer weten?
Gijsbrecht van Nijenrode