Mariëndonk

Foto: Kaartje uit 1940 met de resultaten van onderzoek met een wichelroede naar de lokatie van het klooster Mariëndonk. Bron: Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Beeldbank, MAR01790.

Halverwege de vijftiende eeuw ontstond op deze plaats het cisterciënzerklooster (priorij) Mariëndonk. De totstandkoming daarvan is in belangrijke mate te danken aan Everhardus van Goch, die aanvankelijk prior was van het klooster Mariënkroon in de stad Heusden. Onder invloed van hervormingsidealen was hij van mening dat de stedelijke omgeving voor het kloosterleven ongeschikt was. De schenking van een groot stuk land ‘op de Donk’ nabij Elshout was dan ook aanleiding om plannen te maken om de gehele gemeenschap te verplaatsen van de stad naar het platteland. Terwijl de bouw van het nieuwe klooster vorderde, ontstond er onder de broeders onenigheid over de noodzaak van de verhuizing. Dit leidde er zelfs toe dat Mariënkroon in 1443 werd opgesplitst, waarna de helft van de broeders in Heusden bleef, terwijl de andere helft naar Elshout vertrok. Mariëndonk is tot de Reformatie blijven bestaan. Nadien is het kloostercomplex volledig afgebroken.

Zowel het Heusdense Mariënkroon als het Elshoutse Marëndonk waren aangesloten bij de Colligatie van Sibculo, een hervormingsgezind verband van Nederlandse cisterciënzerkloosters dat sterk was beïnvloed door het gedachtegoed van de Moderne Devotie. Kenmerkend is bijvoorbeeld de eenvoud die deze kloosters nastreefden. De overste van Mariëndonk was geen abt, maar voerde de eenvoudiger titel van prior.

Meer weten?
Moderne Devotie
Cisterciënzers