Eendenkooi Ter Kwak

Foto: IJspret bij enkele leden van de Heusdense familie Verhoeven, de vroegere eigenaren van eendenkooi Ter Kwak. Bron: Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Beeldbank, fotocollectie Verhoeven).

De Hooibroeken, het laag gelegen gebied tussen Oudheusden en Elshout, is bij uitstek geschikt voor de vangst van eenden. In vroeger eeuwen bevonden zich hier meerdere eendenkooien. Een eendenkooi bestaat uit een vijver in een aangelegd bos. Met de vijver zijn doodlopende sloten verbonden die als vangpijpen of ‘kelen’ fungeren. Een zogeheten kooikershondje zorgt ervoor dat de eenden uit nieuwsgierigheid een van de vangpijpen inzwemmen, waarna de kooiker ze eenvoudig kan vangen. Om ervoor te zorgen dat het rond de kooi rustig en stil is, geldt het zogenaamde ‘afpalingsrecht’, dat zich in het geval van Ter Kwak uitstrekt tot 750 meter buiten de kooi.

Als gevolg van een betere ontwatering én omdat hier teveel eendenkooien bij elkaar lagen om rendabel te kunnen zijn, is Ter Kwak tegenwoordig de enige eendenkooi die in de Hooibroeken resteert. De kooi is langdurig eigendom geweest van welgestelde families uit de stad Heusden. Gedurende de negentiende eeuw was Ter Kwak in bezit van de Heusdense bierbrouwersgeslachten Bax van Dongen en Verhoeven. Sinds 1994 wordt de Hooibroeken, met inbegrip van eendenkooi Ter Kwak, beheerd door Natuurmonumenten.

Meer weten:
De Kooikersvereniging
Eendenkooi Stichting